Geen muziek

Nee, ik geef volgende week geen orgelconcert in Lelystad, het is maar dat U het weet. Ik kan namelijk helemaal geen orgel spelen; zelfs niet een klein beetje.
.
Kennissen van me kwamen – in de droom – aanzetten met een poster waarop precies dat werd aangekondigd: een orgelconcert van mij in Lelystad. Anders dan in het geval van de bokswedstrijd in Kirchhain werd ik niet meteen wakker van de schrik, maar besloot de organisatoren van het concert te bellen. Die werden eerst kwaad en toen wanhopig en beweerden dat ik het had toegezegd. Volslagen onzin natuurlijk: soms ben ik te toegeeflijk en stem in met iets wat ik eigenlijk niet wil, maar dat kan hier niet het geval geweest zijn. Ik heb zelfs een hekel aan orgelspel, waarschijnlijk op grond van mijn jeugdervaringen in kerken. Het enige interessante wat ik aan het orgel in onze dorpskerk vond was de blinde man die de blaasbalg bediende. Elektrisch ging die toen nog niet.
.
Toch heb ik in mijn verleden wel valse beweringen en toezeggingen gedaan, maar dat was als kind. Bij de handel in jonge visjes liep alles nog verbazend goed af. Maar met Jan liep het verkeerd.
Het was nog op de lagere school. In de klas zat ook Jan, die ik aardig vond en met wie ik wel vriendje wilde zijn. Hij kreeg vioolles; toen beweerde ik dat ik ook op vioolles zat. Dat was dom natuurlijk, heel erg dom, want nu wilde Jan wel eens ervaringen uitwisselen en later zelfs samenspelen. Wat bedoeld was om mij nader tot Jan te brengen werd de oorzaak van een blijvende verwijdering, want om pijnlijkheden te voorkomen zag ik me genoodzaakt hem uit de weg te gaan. Waarheid moet je leren.

Another Orient

Leeswerk Arabisch en islam: Another Orient: Guibert de Nogent. Herziene en uitgebreide versie:
https://eastbyeastwest.wordpress.com/2019/10/22/another-orient-guibert-de-nogent/

Mini-herinnering: onrecht op school

Het was in de zesde klas van de lagere school. We moesten een som maken. Dat deed ik met inkt op het tafeltje waaraan ik zat, en toen ik de uitkomst had schreef ik die op en wiste de bewerking uit met spuug.
De meester bleek echter niet alleen geïnteresseerd in de uitkomst, maar ook in de bewerking, en die was er dus niet meer. Ik wilde niet toegeven dat ik die op het tafelblad had geschreven, in de aanname dat zoiets streng verboden was, en stond met de mond vol tanden.
Daarop meende de meester dat ik het antwoord van mijn bankgenoot Bob had overgeschreven, wat beslist niet waar was!

Alba

Niet die oude Spaanse hertogin, die nu trouwens dood is, maar een Italiaanse alba—of in het Duits Tagelied—van Monteverdi: Non si levav’ ancor.
.
Na het concert is voor het concert, en omdat het carnavalsconcert al in februari valt wordt er meteen deze week al geoefend op het nieuwe programma. Het klinkt prachtig, als het door vakmensen gezongen wordt. Nu wij nog. Ik schrik meteen al van de hoge a’s die erin voorkomen, waarvan er een zelfs lang wordt aangehouden en ook nog forte moet zijn. Maar we moeten niet tobben: in de het vorige lied van Monteverdi kwam een reeks hoge g’s voor, die ik toen helemaal niet kon en nu wel. Wie weet wat er nog gebeurt tot februari. Iedereen die er verstand van heeft zegt dat ik die a wel heb, maar uit hoogtevrees mijn keel dichtknijp.
.
Eerst maar eens het besluit genomen het een toon lager in te studeren: om de stem te sparen en niet gedeprimeerd te raken. Het is nog hoog genoeg. De ene expert vindt dat een goede strategie, de andere vindt het contraproductief. Nu ja, niemand hoeft het te weten.
Ik zie net dat bovengenoemde geluidsopname ook een toon lager staat. Misschien kunnen we deze uitgave gebruiken, of gaan dan de sopranen jammeren omdat het zo laag is?
.
Dan de uitspraak van het Italiaans oefenen. Daarin moet ik sterk zijn, want die malle Duitsers hebben soms heel eigen opvattingen over de uitspaak van Italiaans en Latijn, en ze laten zich maar zelden corrigeren. Uitspraken als zanctus en zolo: gruwelijk. In Italiaanse liederen worden heel veel lettergrepen aan elkaar geplakt: gli augelli al wordt dan bij voorbeeld in de partituur gl’augell’al, maar volgens velen worden er toch noch twee i’s tussen geplakt, zodat je dan lettergrepen als gliau of lial krijgt.
.
Vervolgens wil ik weten wat ik zing. Een alba dus: Twee gelieven hebben de nacht in innige omhelzing doorgebracht, en omdat ze niet getrouwd zijn moeten ze uit elkaar gaan voordat het licht wordt. Ach, wat komt die ochtend vroeg!
.
Het Italiaans is niet zo heel moeilijk, maar toch meer dan vierhonderd jaar oud, en de bijgeleverde vertaling deugt niet erg. Ik probeer een werkvertaling.
.
Non si levav’ ancor l’alba novella.
ne spiegavan le piume
gl’ augell’ al novo lume,
ma fiammeggiava l’amorosa stella,
quand’i duo vaghi e leggiadrett’ amanti,
ch’ una felice notte aggiuns’insieme,
com’acanto si volge in vari giri,
divise il novo raggio e i dolci pianti
nell’ accoglienz’ estreme
mescolavan con baci e con sospiri
mille ardenti pensier, mille desiri.
Mille voglie non paghe
in quelle luci vaghe,
scopria quest’alma innamorata e quella.

De nieuwe ochtend stond nog niet op,
de vogels spreidden hun veren nog niet
voor het nieuwe licht,
maar de ster van liefde vlamde nog,
toen de twee bekoorlijke, gracieuze geliefden,
vereend door een gelukkige nacht
als (een?) acanthus zich draaiend in allerlei windingen,
gescheiden werden door de nieuwe zonnestraal en de zoete
klachten in allerlaatste omarmingen
zich mengden met kussen en zuchten,
duizend gloeiende gedachten, duizend begeerten.
Duizend onvervulde wensen
ontdekt deze verliefde ziel
in die bekoorlijke ogen, en de andere evenzo.
.
Of is Acanthus de mythologische figuur? Maar die is toch niet bekend om zijn windingen? Ook syntactisch kom ik er niet helemaal uit. Het voelt net als vroeger, toen ik Arabische poëzie begon te lezen.
.
Het gedicht gaat nog verder, maar de rest slaan we blijkbaar over.
.
Nu het zingen zelf. Om te beginnen zing ik maar een paar keer mee met de geluidsopname.

Terug in de fles

Er zijn ontwikkelingen aan de gang die de overheden niet meer in de hand hebben. Steeds grotere groepen ontevredenen op straat, discriminatie, haat die zich uitbreidt als een besmettelijke ziekte, geweld dat onbestraft blijft, ontzegging van nationaliteit, concentratiekampen, politieke moorden. Kortom, het wordt een zooitje, in het ene land meer dan het andere. Is dit nog te stoppen?
.
Ik zou niet weten hoe, maar put hoop uit de jaren 1950 en volgende. Neem nu eens Duitsland: verschijnselen als hierboven beschreven sinds de Eerste Wereldoorlog. Vanaf 1933 een regime dat systematisch loog, bedroog en roofde, genadeloosheid bevorderde en uitoefende; deportaties, kampen, moorden, enfin, het is bekend. Na 1945 volgenden nog enkele jaren van discrimineren en uitbuiten van (Duitse) vluchtelingen, grootschalige corruptie, sjacheren, diefstal, zwarte handel. En ziedaar: in de vijftiger jaren werd datzelfde Duitsland een steeds netter land. Nee, het Nazi-gedachten‘goed’ was niet meteen weg en er werkten nog veel Nazi’s die deden alsof ze het niet waren, maar toch was het een samenleving die zich steeds meer aan de regels hield, die naar recht en gerechtigheid streefde en waarin ethiek een plaats had. Saai maar fatsoenlijk. Ik wil maar zeggen: de geest kan wel degelijk terug in de fles. Nu nog uitvinden hoe dat moet. Zijn er altijd oorlogen of ingrijpende revoluties voor nodig?

Psalmgezang

Gisteren hadden we met ons koor voor oude muziek het jaarlijkse Geistliche Konzert. Dat is altijd in november. Met karnaval brengen we wereldse muziek.
We zongen zes toonzettingen van Psalm 116 van omstreeks 1600. Het ging redelijk goed, maar ik ben toch blij dat het voorbij is. Eigenlijk houd ik meer van repetities dan van uitvoeringen. Dit was wel bijzonder ingewikkelde muziek; maar ja, dat vond ik indertijd van Monteverdi ook. We willen misschien geen andere.
.
De volgende stukken stonden op het programma. Als altijd waar mogelijk een You Tube-opname erbij, die dus niet van ons is.
– Melchior Franck (1579–1639), Psalm 116.
– Heinrich Schütz (1585–1672), Psalm 116.
– Joh. Hermann Schein (1586–1630), Psalm 116.
– Een compositie uit de synagoge in het oorspronkelijke Hebreeuws, gezongen door de bassen. Geen opname.
– Christoph Demantius (1567–1643), Psalm 116. Geen opname.
– Tobias Michael (1592–1657), Psalm 116. Geen opname.
.
De tekst van de psalm in de Duitse vertaling van Luther:
Das ist mir lieb, daß der Herr meine Stimme und mein Flehen höret; das er sein Ohre zu mir neiget; darum will ich mein Leben lang ihn anrufen. Stricke des Todes hatten mich umfangen, und Angst der Höllen hatten mich getroffen; ich kam in Jammer und Not. Aber ich rief an den Namen des Herren: O Herr, errette mein Seele! Der Herr ist gnädig und gerecht, und unser Gott ist barmherzig. Der Herr behütet die Einfältigen; wenn ich unterliege, so hilft er mir. Sei nun wieder zufrieden, meine Seele; denn der Herr tut dir Guts. Denn du hast meine Seele aus dem Tode gerissen, meine Augen von den Tränen, meinen Fuß vom Gleiten. Ich werde wandeln vor dem Herrn im Lande der Lebendigen. Ich glaube, darum rede ich; ich werde aber sehr geplagt.  Ich sprach in meinem Zagen: Alle Menschen sind Lügner. Wie soll ich dem Herren vergelten alle seine Wohltat, die er an mir tut?
Ich will den heilsamen Kelch nehmen und des Herren Namen predigen. Ich will mein Gelübde dem Herren bezahlen vor allem seinem Volk. Der Tod seiner Heiligen ist wertgehalten vor dem Herren. O Herr, ich bin dein Knecht; ich bin dein Knecht, deiner Magd Sohn. Du hast meine Bande zerrissen. Dir will ich Dank opfern und des Herren Namen predigen. Ich will meine Gelübde dem Herren bezahlen vor allem seinem Volk, in den Höfen am Hause des Herren, in dir Jerusalem. Halleluja!

Nieuwe deelstaatregering in Thüringen

Laat mij de coalitievorming in Thüringen maar wat bespoedigen, anders duurt het allemaal te lang. Het resultaat van de verkiezingen gisteren ziet U hierboven. Het wordt dus een rood-zwarte deelstaatregering onder leiding van de heer Ramelow van Die Linke, die al heeft getoond dat hij goed kan regeren. Naar keuze mag de SPD of Groen ook meedoen. De FDP zal wel te star zijn om dat  te kunnen willen.
.
Men zal zeker even nadenken over een coalitie van AfD en CDU. Er zijn bepaalde CDU-leden die daar niets op tegen zouden hebben: Maaßen, en hoe heet die geldmans ook al weer: Merz. Maar dat zou zelfmoord betekenen voor de CDU, dat snappen ze in Berlijn ook wel, dus zal men knarsetandend het idee laten varen. Bovendien zouden ze dan nog minstens één derde partij nodig hebben. Nog meer zelfmoordkandidaten?
.
De chef van de AdD in Thüringen is namelijk Björn Höcke, een volbloed fascist. Bij hem vergeleken zijn Wilders en Baudet lieve jongens. In zekere zin is dat goed, dan komt men tenminste niet in de verleiding met die partij aan te pappen. Een links-rechtse coalitie heeft bovendien het voordeel dat men minder belang gaat hechten aan de traditionele links-rechts-tegenstelling. Die betekent allang niets meer. Het gaat nu om democratisch of fascistisch, om klimaat of niet klimaat.

Rare strop

Vrijdag kocht ik een externe harde schijf, als dat zo heet tenminste; hier spreekt men van mobile Festplatte. Merk Lacie, waarmee ik tot dusverre goede ervaringen had, prijs € 120,-. Daarop heb ik mijn hele digitale hebben en houden gekopieerd, bij wijze van veiligheidskopie.
Maar gisteren was hij kapot, en wel totaal. Midden in een klusje gaf hij het op en hij was niet meer aan de praat te krijgen. Ander kabeltje geprobeerd, andere soort port, andere computer: niets. Het controlelampje deed het wel, maar er kwam geen verbinding met mijn harde schijf meer tot stand.
Als een nieuw ding kapot is kun je ermee teruggaan naar de winkel; dan repareren ze het, of je krijgt een nieuw, of ze geven een tegoedbon. Maar in dit geval kan dat niet. Stel dat zij, of de fabriek, het ding weer aan de gang krijgen, dan hebben ze al mijn data! Dat wil ik niet. Dan maar afschrijven dat lor, en gewoon met de kroontjespen verder. Die ingenieurs ook altijd; niks kenne ze!

Talloos veel miljoenen

Overal ter wereld gaan er miljoenen mensen de straat op, uit ontevredenheid met hun regering. Het internet en de mobiele telefoon maken het mogelijk. In Chili gaat het om de sociale ongerechtigheid, in Bolivia is men tegen de vernietiging van de natuur, in Hong Kong tegen een oppermachtig totalitair regime, in Jakarta tegen de invoering van een keiharde wet, in Libanon en Bagdad tegen het wanbestuur in het algemeen. Het is meestal niet moeilijk te sympathiseren met de demonstranten. Zij hebben een uitstekend inzicht in de wanverdeling van de rijkdom, de roofbouw op de natuur, de corruptie van de overheid en verrotting van het bestel. Maar wat denken zij te bereiken? Als revoluties lukken wordt het er vaak niet beter op (Frankrijk 1789, Rusland 1917, Iran 1979) Als zij niet lukken blijven er frustratie en een hoop gevangenen over. Een vraag is altijd: welke mensen zouden het na een geslaagde regimewisseling beter doen? In dit opzicht zou Turkije een goede kans maken: daar zitten de gevangenissen vol met competente mensen, maar in de meeste landen ontbreekt het aan deskundigen en aan mensen die kunnen regeren, zodat het daarna al spoedig weer mis zal gaan. Er zijn uitzonderingen: Spanje en Portugal hebben in de jaren zeventig hun fascistische regimes de laan uit gestuurd en zijn respectabele democratieën geworden, Portugal nog meer dan Spanje.
.
In Nederland is er geen rebellie, gaan er ook veel minder mensen de straat op, maar is de ontevredenheid met de regeringen Rutte (hoeveel nu alweer?) steeds toegenomen. Maar ook daar ontbreekt perspectief: wie zou er anders kunnen regeren? De PvdA en CDA hebben zich zelf allang onmogelijk gemaakt, D66 onlangs ook. Groen Links heeft misschien de wind in de zeilen, maar heeft geen leider van de benodigde statuur, net zo min als Labour in Engeland. Over de beide fascistische partijen wil ik het maar niet hebben. Kortom, meer van hetzelfde staat Nederland te wachten, of erger nog. En nog afgezien van de contraproductieve neoliberale opvattingen en strevingen: na talloze ‘bezuinigingen’ zijn er ook steeds minder hoge ambtenaren overgebleven die ergens verstand van hebben of iets goed kunnen regelen, zodat zich op alle fronten wanbeheer breed maakt.
.
U merkt: het is wintertijd in Huize Emigrant.

Van Leithammel tot stoorzender

Als er één schaap over de dam is volgen er meer, en dat eerste schaap is de Leithammel. In het Nederlands heet het belhamel, maar omdat niemand meer de schaapkundige betekenis van dat woord kent laat ik het maar in het Duits staan.
.
In een amateurkoor is er in iedere stemgroep een Leithammel; bij grotere koren meer dan één. Beroepszangers kunnen natuurlijk altijd zelfstandig op het juiste moment de juiste toon produceren, maar niet alle amateurs kunnen dat, of ze kunnen het wel maar voelen zich onzeker, of ze kunnen de weg niet meer terugvinden als ze één toon gemist hebben. Vandaar die Leithammel: daar kunnen de anderen zich aan optrekken.
.
Welnu, bij de tenoren in ons koor voor oude muziek vervulde Ilse die rol, maar die zingt tegenwoordig bij de alten, omdat er daar te weinig van waren. Haar opvolger H. was ook goed, maar die heeft van de zomer een ongeluk gehad. Daardoor heeft hij veel repetities gemist, maar niet alleen dat: het is in zijn hoofd ook niet helemaal in orde, hij is langzaam geworden, reageert soms vreemd, kan bepaalde dingen niet meer en met zingen zit hij er ook vaak naast. Dat is naar voor hem, maar ook voor ons, want verkeerd zingen heeft funeste gevolgen voor de andere zangers. Zelf ben ik heel wat zelfstandiger geworden het laatste jaar, maar de rol van leider en corrector tegen de klippen op kan ik nog niet vervullen. Het is echt moeilijk zuiver te zingen als de persoon naast je er een kwart toon naast zit of te vroeg is. H. zou dus maar beter (tijdelijk?) kunnen ophouden met zingen, maar wie vertelt hem dat? Dat is een van de moeilijkste opgaven voor een koorleider, en zeker bij zo’n oudgediende.