Voedselschaarste

De nazomer is voorbijgegaan in vrijwel totale pruimenloosheid. Ik ben maar twee dozen Zwetschgen tegengekomen, die er niet goed uitzagen. En dat terwijl Duitsland in de nazomer anders altijd wordt bedolven onder miljarden pruimen. Voor appels moest ik € 3,49 per kilo betalen, de boter kost net zo veel als in de tijd dat het nog een luxeartikel was en het brood wordt ook steeds duurder. Wat is er toch aan de hand met het voedsel? Chinezen kopen onze melkprodukten; op kostbaar akkerland wordt benzine verbouwd. Was er nachtvorst in de bloeitijd van de fruitbomen? ik was toen ziek, kon er niet op letten.

Niet dat er in Duitsland nu dadelijk een hongersnood uitbreekt; nee, nog lang niet. Bovendien zou het waarschijnlijk iedereen goed doen, slechts de helft te eten van wat er nu naar binnen gewerkt wordt. En zolang er zuurkool is zullen we niet aan scheurbuik sterven. Maar als de prijzen zo stijgen kan dat de sociale onrust versterken. En het herinnert ons er even aan hoe kwetsbaar onze samenlevingen zijn. Zoiets ouderwets als voedselschaarste zou best weer terug kunnen komen.

Vruchten die ik gekend heb

De kersen die ik had gekocht zagen er mooi uit, maar smaakten naar niks. Steeds vaker is het zo met fruit: het ligt glanzend te bollen en te lokken op de schappen, maar er blijkt geen smaak in te zitten. Nederland was daarin gidsland, met zijn beruchte Westland-tomaten.

Het is wel degelijk mogelijk behoorlijk fruit te kweken, als de ingenieurs en industriëlen er maar met hun tengels afblijven. Misschien is het goed, een ogenblik de echte vruchten te gedenken, die ik ooit gegeten heb en die een blijvende herinnering hebben nagelaten.

Onvergetelijk zijn natuurlijk de frambozen uit de tuin van mijn grootmoeder, en de perziken uit de tuin van de dominé (gestolen, dus dubbel lekker). Sommige vrienden in Nederland en Duitsland hebben ook nu nog heerlijkheden in de tuin.

Bramen, zelf geplukt, op verschillende plekken in Nederland. Later kwamen daar de wilde aardbeien en frambozen in Zweden en Duitsland bij. Je kon heel goed het verschil proeven tussen frambozen van de ene of de andere struik. Ook in Duitsland veel bramen natuurlijk. Miljoenvoudig de wilde/verwilderde(?) kersen in Zweden. Ongans heb ik me eraan gegeten.

In Nederland werden vroeger grapefruits en sinaasappels uit Suriname geïmporteerd.

Mijn eerste echte tomaat at ik in 1965 in Novo Mesto, Joegoslavië. Een overweldigende ervaring.

In Egypte waren er citrusvruchten, verse dadels en kleine banaantjes met een rijke smaak. Nu verkopen ze daar ook Chiquita, de sukkels.

Op de weekmarkt in Griekenland kochten we in de jaren negentig voor een tientje groente en fruit voor een week. Vooral de perziken die haast uit hun perzikhuidjes barstten van sappigheid heb ik in dierbare herinnering.

In 2013 bracht ik een kort bezoek aan Thailand, waar ik rijpe, rijpe manga’s mocht smaken en wederom begreep hoe de banaan eigenlijk bedoeld was.

De conventionele fruithandel in West-Europa heeft ook wel eens iets te bieden, maar dan is de kwaliteit vooral goed wanneer een bepaalde vrucht nog niet zo gangbaar is. Die platte perziken waren eerst erg lekker, nu zijn ze trendy en worden ze industrieel. Hetzelfde geldt voor de kesemek of kaki vrucht. Te vrezen is dat ook de bloedsinaasappel een kunstproduct gaat worden.

Duits lekker: chocola

Er zijn van die verschijnselen die in vele culturen voorkomen, maar in een bepaalde cultuur een bijzondere nadruk gekregen hebben. Daartoe behoort de liefde voor chocola. In vele landen eet men graag chocola, maar in Duitsland nog veel grager. Hier geldt chocola als iets wat bij uitstek lekker is, het is de lekkerheid zelve. De ogen gaan ervan glanzen, mensen kijken elkaar aan met een blik van verstandhouding bij het delen van dit kostelijke geheim: jaa, lekker! De reclame speelt daarop natuurlijk in. Chocolade is unendlich zart schmelzend, zo vertelt ons een vrouw in milde extase. Vooral middelbare dames schijnen ontvankelijk voor het verleidelijke mysterie van de bruine substantie. De reclame doet er zo veel seks bij als de fatsoenscode nog toelaat.

Is chocolade werkelijk better than sex? De enige tegenstem in het koor van chocozwijmelaars was bij mijn weten Trude Herr, maar die was dan ook zeer luid: ‘Ich will keine Chokolade, ich will lieber einen Mann!’ Luistert U zelf maar.

Pindakaasdag

Dit is zo’n dag waarvoor ik altijd een pot pindakaas in huis heb. Het stormt en regent, de carnavalsoptocht is afgelast, het verkeer is ontregeld en de winkels zijn waarschijnlijk toch dicht, omdat dat al zo besloten was. Kortom, ik ga niet naar de stad, maar blijf thuis en zal wat boterhammen met pindakaas eten. Voor vanavond is er spaghetti; nog zo’n voedsel dat voor noodgevallen altijd aanwezig is. En o wonder, er ligt nog een komkommer, die misschien wat vitamine bevat.

Шоколад

De arme Russen, die noch met Sinterklaas, noch met de Kerstman gezegend zijn en met Pasen alleen Fabergé-eieren eten, kunnen opgelucht ademhalen. Ook voor hen is er een eindejaarsfiguur van chocola: Wladimir Poetin, de heiland zelf.

Deventer koek

Binnenkort ga ik een hele week naar Nederland. Kijken of ik dat land ook langer dan een weekend verdraag, en om Deventer Koek te zoeken. Al jaren probeer ik het te kopen. Als je in Duitsland woont wil je wel eens iets Nederlands meenemen voor vrienden hier. Met haringen ben ik nooit gaan zeulen, maar wel met Haagse Hopjes, ontbijtkoek, kruidkoek, Wilhelmina pepermunten, pindakaas, stroopwafels, kletskoppen, speculaas, taai-taai, banketstaven en –kransen, en boerenkaas, veel boerenkaas. Nee, geen drop, want anders dan vele mensen denken kun je dat hier ook krijgen.

Maar Deventer koek vind ik nooit ergens. De delicatessenwinkels zijn al lang opgeheven en supermarkten verkopen het niet. Een gemiste kans voor de firma Bussink, of misschien gaan zij er gewoon van uit dat er toch niet genoeg D.K. is voor de hele wereld?

Nog afgezien van de stank in de auto, Duitsers vind ik onze haringen niet waard. Hebt u wel eens haringen nach Hausfrauenart gegeten? Of Bismarckhering? Dat is pure dierenmishandeling.

Stroopwafels worden hier vaak niet zo gewaardeerd. Ik vind ze zelf ook niet zo lekker, maar als bezitter van Nederlandse genen heb ik soms aanvallen van schier ongeneeslijke stroopwafelzucht.

Ik vermoed dat Deventer koek hier wel gewaardeerd zou worden. Veel van het bovengenoemde snoepgoed is een beetje plat; Deventer koek is nobel en heeft diepgang. Als ik het mij goed herinner tenminste; ik heb het spul al minstens vijftien jaar niet gezien.