Af laten glijden, nogmaals

Gisteren is er iets belangrijks gebeurd, dat wil zeggen: van geen enkel belang voor de wereldgeschiedenis, maar wel in mijn kleine leventje. Ik heb namelijk drie Schubert-liederen gezongen met een professionele pianiste, ter voorbereiding van twee uitvoeringen met een bescheiden publiek, in december of januari. Zoiets had ik nog niet gedaan. Je kunt die liederen wel instuderen met opgenomen pianopartijen in het internet, maar dat is lang niet hetzelfde; dan is er geen samenzijn, geen op elkaar inspelen. Het ging meteen al aardig goed, al is er nog het nodige werk aan te verrichten. Heerlijk om te doen, en met goed vooruitzicht op welslagen binnenkort.

Een mijlpaal dus, iets belangrijks voor mijn doen. En daarna gebeurde er wat er daarna altijd gebeurt: ik heb het volkomen gewist. Dat gebeurt zowel bij belangrijke als bij minder belangrijke zaken. Het is dan alsof het niet heeft plaatsgehad. Ik heb dat al een tijdje, heb er ook eerder over geschreven (hier en hier) en ik vind het vreemd. Ik wil dat zo niet, zeker niet bij die ervaring met het zingen, die immers echt mooi was. 

Nu heb ik doelbewust  geprobeerd het samenzijn terug te halen. Dat loopt dan via het geheugen; ik zou even niet weten met welk ander lichaamsdeel je zoiets kon doen. Het gaat detailsgewijs: bepaalde momenten, bepaalde maten, hoe die geklonken hebben, wat V. toen zei, wat er nog aan verbeterd kan worden. Dat is dus tamelijk rationeel; van een herbeleving was geen sprake. Alle Lust will Ewigkeit? Nee hoor, bij mij niet; het ene moment was wel genoeg.

Ik vermoed dat het zo zit: de gebeurtenissen direct zoals ze plaats vinden zijn belastend, verstorend, die halen me uit mijn evenwicht. En omdat ik ouder word, wordt mijn incasseringsvermogen kleiner en  laat ik dus meer afglijden. Aan de hand van negatieve gebeurtenissen is dat af laten glijden goed te begrijpen: als je bij voorbeeld een teen stoot doet dat even heftig pijn, maar dat schikt niet, dat wil je niet, dus je negeert het. De zwelling die daarbij optreedt en soms nog dagen aanhoudt verstop je in een sok: je hebt je teen niet gestoten. Als de pijn niet heel erg is lukt dat best. Op grotere schaal geldt dat natuurlijk ook voor de knie- en beenpijn die ik steeds vaker heb: wegdenken die hap, dan kan ik mijn goede humeur bewaren. Omdat mijn kindheid voornamelijk uit onaangename en pijnlijke zaken bestond heb ik me blijkbaar al vroeg aangewend alles eerst maar eens te negeren, weg te schuiven. 

Mijn vermoeden is nu, dat deze habitus van afschuiven is overgesprongen op het neutrale of mooie dat ik meemaak. Een vriendin heeft eens tegen me gezegd; met jou is het net of er nog niets geweest is, we moeten telkens weer bij nul beginnen. Ja, dat kan wel kloppen. En als ik een voortzetting wil, in een relatie, of zoals nu bij die muziek, of als ik het gewoon zonde vind om iets weg te gooien, haal ik een gebeuren weer boven water, mondjesmaat, in mijn tempo, zodat ik er niet door overweldigd word. Overigens belet deze houding me niet van het ogenblik te genieten of het te doorvoelen; het is pas onmiddellijk daarná dat alles gewist wordt.
Zó, ongeveer? Helemaal begrijp ik nog steeds niet hoe het zit.

Voor het archief links naar professionele uitvoeringen van de liederen: Schubert, Schäfers Klagelied, Das Fischermädchen, Am Meer (prachtig, met Werner Güra!), of hier.